Ontwerp van wijnetiketten: trends en technieken voor een prachtig etiket

Wijnetiketten: de nieuwste ontwerptrends

Beslissen welke fles wijn je gaat drinken kan een uitdaging zijn.

Sommige mensen weten wat ze willen en geven de voorkeur aan een wijn van een specifieke druif of streek. Sommigen houden alleen van frisse witte wijnen, terwijl anderen de voorkeur geven aan een tanninerijke rode wijn. De meesten van ons zijn echter niet zo goed geïnformeerd over dit onderwerp en wanneer we een fles wijn kiezen als cadeau of voor een etentje, doen we dat voornamelijk op basis van het etiket.

In dit artikel geven we je een overzicht van de ontwerptrends voor wijnetiketten en hun productie, en sluiten we af met wat tips en trucs om je eigen etiket te maken.

Wijnetiketten: een niche voor ontwerpers om te grijpen?

Uit een enquête van wine.net in 2016 blijkt dat een groot deel van de consumenten een wijn kiest op basis van het etiket. Dat is niet verwonderlijk: een etiket kan veel zeggen over een wijn, het kan hem bijvoorbeeld heel duur laten lijken (zelfs als dat niet zo is), fris, modern of zinspelen op een bepaalde smaak. De wereldwijde wijnconsumptie neemt voortdurend toe. In 2018 werd wereldwijd naar schatting 292,3 miljoen hectoliter wijn geproduceerd. Kleine wijnhuizen en ecologisch geproduceerde natuurlijke wijnen worden steeds populairder, waardoor de aankopen in winkels en supermarkten toenemen. Een wijnboer zal zich willen onderscheiden om de aandacht van de consument te trekken, maar ook om zijn wijn zo goed mogelijk te presenteren, een verhaal te vertellen en vooral om ervoor te zorgen dat mensen de wijn willen proeven.

Een wijnetiket communiceert informatie die, afhankelijk van het land van herkomst, zelfs wordt voorgeschreven door wet- en regelgeving. Naast wettelijke informatie is de tekst op een wijnetiket ook cruciaal, omdat het een beschrijving geeft van de wijn, de regio en de wijnboer. De tekst op een wijnetiket is net zo belangrijk als de tekst op een reclameposter: het is het middel waarmee het merk zijn consumenten kan aanspreken.

Klassiek of modern: welk ontwerp gebruik je op wijnetiketten?

Wijnproducenten zijn tegenwoordig brutaler en experimenteren meer met hun flesetiketten: ze huren vaak ontwerpers en bureaus in om uitzonderlijke etiketten te creëren. Net zoals het aantal wijnen toeneemt, neemt ook het aantal etiketontwerpen toe (er zijn enkele trends die we hieronder zullen toelichten).

Wijnetiketten: voorbeelden van klassieke stijl

Veel traditionele wijnhuizen koesteren hun erfgoed en geven wijn een vintage look die het idee geeft van hoge kwaliteit. Dit wordt weergegeven door het ontwerp van het etiket: een kalligrafisch lettertype suggereert de oude tijd en dus traditie. Vaak vinden we illustraties van een wijngaard op een gouden, warmgedrukte achtergrond die de fles een dure uitstraling geeft.

Dit ontwerp werd bedacht voor de rebranding van een traditioneel Frans wijnhuis dat ruim 500 jaar geleden werd opgericht. Het wijnhuis Chateau Fonplégade besloot de meeste klassieke elementen, zoals het kalligrafische lettertype, de illustratie van het wijnhuis en een mix van gedempte kleuren, te behouden voor dit klassieke wijnetiketontwerp.

In de vergelijkende afbeelding kun je zien dat alleen het perspectief is aangepast en dat het geheel er ‘netter’ uitziet: dankzij dit ontwerp doet het etiket je meteen denken aan een goede Franse rode wijn.

Hetzelfde gevoel krijg je als je naar dit prachtige ontwerp voor een Spaans Rioja-etiket kijkt. Het gebruik van een zeer traditioneel, gedempt en schoon lettertype, bijna geen kleur op het etiket en de elegante plaatsing van informatie vertellen ons het verhaal van een wijn, gemaakt door een traditioneel wijnhuis dat weet waar het over gaat.

Wijnetiketten: modern ontwerp of moderne kunst

Het ontwerpen van een wijnetiket met afbeeldingen, eigentijdse lettertypes, abstracte ontwerpen en kleuren of asymmetrische vormen zal zeker de aandacht trekken van wijnliefhebbers. Het kan heel onverwacht zijn en is een geweldige manier om een nieuwe wijn aan consumenten te introduceren of een bekend wijnmerk te moderniseren.

Hoewel de meeste wijnhuizen in Noord-Italië zeer klassieke etiketten gebruiken, schudt deze nieuwe producent de markt op met zijn moderne ontwerp. Geometrische motieven worden alleen in zwart en wit gebruikt en zijn voor elk product anders. De informatie staat horizontaal op de zijkant van het etiket in plaats van verticaal, zoals de beschrijving van een kunstwerk in een museum.

Dit Spaanse wijnetiketontwerp vertelt ook een persoonlijk verhaal: een verhaal van vrienden en sociale netwerken. Van een afstand zien de etiketten er gewoon mooi en kleurrijk uit, maar “Het etiketontwerp wil de taal van Instagram gebruiken (waar we foto’s van onze vrienden zien), maar met wazige beelden, vergelijkbaar met de laadervaring wanneer we geen stabiele internetverbinding hebben”. Een uitgesproken moderne benadering van een traditionele drank.

Wijnetiketten: Minimalistisch ontwerp

Tegenwoordig heeft minimalisme ieders interesse gewekt en is het misschien wel een van de sterkste trends. Van interieurontwerp tot branding tot lifestyle, minimalisme wordt tegenwoordig ook gebruikt voor de etiketten van verschillende wijnmerken. Dit betekent over het algemeen dat de boodschap op de fles tot het absolute minimum wordt beperkt, met elementaire afbeeldingen en vormen, heel weinig kleur en eenvoudige hoekige tekens. Soms zijn de naam van de wijn of producent en het logo de enige zichtbare elementen. In dit volledig Duitse voorbeeld heeft het wijnhuis alleen de naam van de wijn en het logo toegevoegd. Kleine details, zoals de toevoeging van het logo op de dop van de fles, laten zien dat het ontwerp van het etiket, hoewel minimaal, goed doordacht is.

Vergelijkbaar met het vorige is dit ontwerp voor een Spaans wijnhuis, dat gebruik maakt van pictogrammen en eenvoudige tekenplaatsing. De drukmethode is ook beslist minimaal: bij nadere inspectie zien we dat het ontwerp is uitgesneden in plaats van gedrukt, waardoor de fles er doorheen schijnt en het ontwerp zijn ‘kleur’ krijgt.

Wijnetiketten: afbeeldingen en illustraties

Deze trend lijkt of kan lijken op moderne kunst, maar niet noodzakelijk op abstracte kunst. Sommige merken en wijnhuizen gebruiken deze trend om een bepaalde wijn te onderscheiden (zoals een speciale blend of limited edition) of om een nieuwe variëteit in hun assortiment te introduceren.

Andere wijnboeren (en hun ontwerpbureaus) gebruiken illustraties op etiketten gewoon voor de lol. Het project hieronder wordt beschreven als “een reeks illustraties die de figuren (boer, paard en koning) en kleuren (deniers, bekers, zwaarden en klaveren) interpreteren die kenmerkend zijn voor het Spaanse kaartspel”.

In plaats van een reeks foto’s en illustraties gebruikt een Duitse wijnproducent één grote illustratie op het etiket en de verpakking. Het ontwerp laat het logo en gedetailleerde informatie achterwege en trekt eenvoudig, maar met groot effect, de aandacht van de consument.

Wijnetiketten: typografische etiketten

Als je denkt dat deze trend lijkt op minimal design, kan het tegenovergestelde ook waar zijn. Het gebruik van typografie in het ontwerp van wijnetiketten kan een interessante en slimme keuze zijn. Sommige merken mixen meerdere lettertypes om beelden te creëren en informatie toe te voegen. Andere wijnboeren gebruiken het om een zekere samenhang te geven aan het wijnassortiment, maar ook om de flessen aanzienlijk te laten opvallen.

Dit is het geval bij de volgende Italiaanse wijnen. Gemaakt in het wijnhuis van de familie, gebruikt het ontwerp grote vette letters, zwart op wit of wit op zwart, voor een eenvoudige maar zeer consistente uitstraling. Het is interessant hoe een klassiek lettertype op zo’n slimme manier wordt gebruikt.

Maar het is niet altijd nodig om bekende lettertypen te gebruiken in een ontwerp voor een tekstrijk wijnetiket. Een aangepast lettertype of zelfs een handgeschreven logo geeft producten, zoals in dit voorbeeld, een unieke persoonlijkheid die duidelijk naar voren komt.

Wijnetiketten: goudfolie en reliëf

Natuurlijk zijn het ontwerp, het uiterlijk en de aantrekkelijkheid van een wijnetiket cruciaal voor een merk of bedrijf om op te vallen, maar de manier waarop het wordt geproduceerd kan net zo belangrijk zijn. Er kan zoveel worden toegevoegd door middel van bepaalde technieken, dat zelfs de productie deel uitmaakt van de uiteindelijke look.

Met betrekking tot de klassieke designtrend geldt dat als merken het product er duur en hoogwaardig uit willen laten zien, goud- of zilverfoliedruk en reliëfdruk de fles nog specialer maken. Beide technieken kunnen worden gebruikt om het etiket te verfraaien, maar ze kunnen ook deel uitmaken van het ontwerp zelf: misschien moet de naam van de druif eruit springen of misschien bevatten de afbeeldingen elementen die kunnen worden benadrukt met een gouden warmdruk.

En natuurlijk bieden beide methoden de consument een zeer aangename tactiele ervaring: het kan zelfs de belangrijkste reden zijn waarom ze voor die fles kiezen en niet voor een andere!

Om een uniek product te creëren, moet je niet stoppen bij het etiket, maar ook nadenken over de verpakking. Een Italiaans wijnhuis gebruikt goudfoliedruk op zowel flessen als verpakking.

Embossing of foliedruk verleent etiketten elegantie, maar voor sommige wijnboeren die flessen met een beperkte oplage produceren, kan het ontwerp heel bijzonder worden. Deze afwerking is toonaangevend – goudfolie, aangepaste kleur, dik zwart papier – een etiket gemaakt voor een beperkte editie van een speciale wijn.

Hoe ontwerp je het perfecte wijnetiket?

Aangezien de productie en consumptie van wijn op de korte termijn niet zal stoppen, kunnen bureaus, ontwerpers en typografen hun voordeel doen met deze trend en in de wijnetikettenindustrie stappen. De sector zit vol lonende en leuke banen, maar waar moet je rekening mee houden als je dit vakgebied betreedt?

Onderzoek is de eerste belangrijke stap. Afhankelijk van de herkomst van het product zijn er bepaalde regels die moeten worden nageleefd met betrekking tot de verplichte informatie die op dranken moet worden geplaatst voor de consument. Zorg dat je ze kent.

Vanaf de productie tot aan de tafel van de consument gaat een fles wijn, en dus ook het etiket, door vele handen en situaties. Etiketten worden vaak nat, gekoeld, verwarmd en gehanteerd. Denk aan dit alles bij het kiezen van het materiaal en de drukmethode, zodat het etiket er nieuw en modern uitziet. Wees geïnformeerd over het product en de producent. Wat is het verhaal van de wijngaard? Is er een verhaal te vertellen over de wijnboer? Misschien moet je de wijn zelfs proeven! Deze sector is doordrenkt van geschiedenis en traditie, en veel mensen maken daar gebruik van om een etiket te maken dat de koper meteen doet kiezen voor een bepaalde fles.